آتش سوزی یکی از خطرناکترین پدیدههایی است که روی میدهد و زیانهای قابل توجه جانی و مالی به بار میآورد.

 ما همه روزه شاهد آتش سوزیهایی در نقاط مختلف جهان هستیم که موجب از بین رفتن انسانها و به بار آمدن زیانهای فراوان مالی میگردد.

 یکی از وظایف مسئولین بخشهای صنعتی ، خدماتی و ... مقابله با آتش سوزی و جلوگیری از گسترش دامنه آتش است. وظیفه طراحان ساختمانها  این است که در طراحی ساختمانها خطرات ناشی از آتش سوزی را به حداقل برسانند و زمینه اقدامات ایمنی لازم و  آموزش دزدگیر و اعلام حریق را در صورت بروز آتش سوزی ، فراهم سازند.

سیستمهای اعلام حریق

از آنجا که دقایق اولیه شروع حریق دارای اهمیت زیاد و حیاتی میباشد، از طرفی عوامل ایجاد حریق بسیار متنوع بوده و همچنین در تمامی ساعات شبانه روز امکان بروز آن میرود، لذا امروزه سیستمهایی ایجاد گردیده است که میتواند در لحظات اولیه حریق آن را شناسایی کرده و مراتب را به یک مرکز کنترل ارسال نموده و از آن طریق بلافاصله ، توسط آژیر ، به ساکنین اعلام کند و یا با وسیله تلفن به مراکز آتش نشانی خبر دهد.

بعضی از سیستمها در صورت لزوم (برای مکانهای حساس) میتوانند بطور اتوماتیک حریق را خاموش کنند. (سیستم اطفای حریق )

اجزای تشکیل دهنده سیستم اعلام حریق

دتکتور

دتکتورها یا کاشفها وسایلی هستند که حریق را حس میکنند. دتکتورها انواع و اقسام خاص خود را دارند که عبارتند از:

دتکتور دودی :

وسیلهای است که در برابر کوچکترین اثر مقدماتی حریق (دود) حساس بوده و عکسالعمل نشان میدهد. دتکتور دودی به دو نوع است:

دتکتور دودی یونیزاسیون :

دتکتور دودی یونیزاسیون دارای یک محفظه میباشد که با هوای بیرون در ارتباط است. فضای داخلی محفظه به وسیله یک منبع رادیواکتیو یونیزه میشود (یونیزاسیون مرحلهای است که مولکولهای هوا به یونهای مثبت و الکترونهای منفی تبدیل میشوند.) حال چنانچه یک ولتاژ بین این محفظه برقرار شود، یونها به طرف صفحه با قطب مخالف حرکت میکنند.

یونهای مثبت به طرف الکترود منفی و الکترونها به سمت الکترود مثبت حرکت میکنند. حرکت این الکترونها و یونها یک جریان الکتریکی را بوجود میآورد.

مقدار جریان الکتریسیته بستگی به شکل محفظه ، منبع رادیواکتیو ، ولتاژ تغذیه ، درجه حرارت و رطوبت هوا دارد. در اثر ورود هوا به این محفظه جریان الکتریسیته کاهش مییابد (وجود ذرات دود باعث کاهش میزان جریان الکتریسیته میشود.) و باعث عملکرد دتکتور شده و دتکتور فعال میشود.

دتکتور دودی نوری :

دتکتور دودی نوری شامل یک منبع نوری و یک عنصر حساس در مقابل نور (فتوسل) میباشد. هرگونه دود در فضا موجب کاهش انحراف انرژی نوری بر روی فتوسل شده و دتکتور عمل مینماید.

دتکتور حرارتی :

این دتکتور نسبت به افزایش درجه حرارت حساس میباشد. هنگامی که بر اثر آتش سوزی ، درجه حرارت محیط تغییرات غیر عادی داشته باشد، این دتکتور فعال میشود. دتکتور حرارتی دارای یک محفظه میباشد. در داخل محفظه یک بی متال وجود دارد. هوای گرم روی بی متال اثر گذاشته و گرما باعث بسته شدن کنتاکتهای آن شده و دتکتور عمل میکند. این دتکتور برای مکانهایی مانند آشپزخانهها ، موتورخانهها و ...  و  آموزش دزدگیر و اعلام حریق مناسب است.

دتکتور شعلهای :

این دتکتورها امواج نوری غیر قابل روئیت را که به وسیله شعله آتش منتشر میشوند، تشخیص میدهند و فعال میشوند. این دتکتورها دارای زاویه دید مشخصی هستند که هنگام طراحی و کاربرد باید به آن توجه نمود.